कैलालीको लम्की चुहा ९ प्रतापपुर का प्रदिप न्यौपाने यतिबेला टीकापुर पार्क छेउ जंगल मा मौरी चराउन व्यस्त छन्। व्यवसायिक मौरीपालन गर्दै आएका उनी मौरीका घार बोकेर वनमा जाने गछर्न्।
३ वर्षदेखि व्यवसायिक मौरीपालन गर्दै आएका उनी मौरीको आहारा खोज्दै कहिले खेतमा त कहिले विभिन्न सामुदायिक वनमा पुग्ने गर्दछन्। मौरीपालन व्यवसायबाट राम्रो आम्दानी हुन थालेपछि मौरीका घार ठाउँठाउँ पुर्याउन पनि उनलाई कुनै कुनै झन्जट लाग्दैन ।
मसँग धेरै मौरी त छैन । व्यवसायलाई विस्तारै बढाउँदै गएको छु । मिहेनतअनुसार आम्दानी राम्रो छ। सिजनमा राम्रो आम्दानी हुन्छ। त्यहीँबाट आएको पैसाले घर खर्च, भाई बैनी को पढाइलगायतको सबै खर्च बेहोर्ने गर्छन।”
उनको सबै परिवार नै कृषिमा केन्द्रित छ । “कृषिलाई नै प्राथमिकतामा राखेर काम गर्दै आएका छन् । राज्यले मौरीलाई पनि कृषिसँग जोडेको छ तर त्यसमा किसानलाई कुनै अनुदान सहयोग अहिलेसम्म पनि भएको छैन । बनमा मौरी चराउन गएको समयमा बिषादी हालेर उनका लाखौ मौरी लै तहस नहस बनाउदा समेत उनले हार खाएनन त्यो विषयमा स्थानीय तहको कुनै किसिमको ध्यान नगएको उनको गुनासो छ |
उनि मात्रै होइन, पछिल्लो समयमा किसान व्यावसायिक मौरीपालनमा आकर्षित हुन थालेका छन् । जिल्लाको दक्षिण पूर्वी क्षेत्रमा किसानले अन्य व्यवसाय गर्दै आएको भए पनि मौरीपालनमा किसान आकर्षित हुन सकेका थिएनन् । विशेष गरी पूर्वी क्षेत्रबाट मौरीपालक किसान तोरी फुल्ने समयमा मौरीका घार बोकेर कैलालीका विभिन्न ठाउँमा आउने गर्छन् ।
त्यहाँबाट आएका मौरी पालक किसानबाटै मौरीपालनमा आकर्षित भएको पाइन्छ । कतिपय किसानले व्यवसायिकरुपमा काम सुरु गरेका छन् भने कतिपयले भर्खरै मौरीपालन व्यवसाय सुरु पनि गरेका छन् । बजारीकरणको समस्या नभएका कारण पनि किसानहरू मौरीपालन व्यवसायमा आकर्षित भएको पाइन्छ । किसानले अहिले उत्पादन भएको मौरीको मह प्रतिकेजी रु ७०० भन्दा बढीमा बिक्री गर्दै आएका छन् ।
अन्य कृषि क्षेत्रका लागि आवश्यक मात्रामा बजेट विनियोजन भएको भए पनि स्थानीय सरकारल मौरी पालक किसानका लागि भने भर्खर अनुदानको व्यवस्था गर्न थालेको थाले पनि अनुदान भने पाउन सकेका छैनन ।
